Zdjęcie posta: Dwóch mężczyzn kontemplujących księżyc | Caspar David Friedrich (1819/20)
Pierwszy raz o tym słyszałem Caspara Davida Friedricha, jak nasz nauczyciel plastyki poprosił nas o przedstawienie cytatu Friedricha jako obrazu do przyszłego tygodnia.
Ponieważ otrzymałem wtedy ocenę, która była całkiem akceptowalna w mojej sytuacji, zostałem z nią Caspar David Friedrich w dobrej pamięci. Znacznie później natknąłem się dokładnie na ten cytat, który pierwotnie brzmi następująco:
„Duch natury objawia się każdemu inaczej, dlatego nikt nie powinien narzucać innym swoich nauk i zasad jako nieomylnego prawa. Nikt nie jest standardem dla wszystkich, każdy jest tylko standardem dla siebie i dla mniej lub bardziej pokrewnych duchów”.
Caspar David Friedrich, Caspar David Friedrich w listach i wyznaniach (1984)
Caspar David Friedrich był malarzem wczesnego romantyzmu iz pewnością każdy widział jego obraz.
Friedrich ma również dobrą radę dla nauczycieli sztuki:
„Nie wszystkiego można się nauczyć, nie wszystkiego można się nauczyć i osiągnąć poprzez zwykłą martwą praktykę; albowiem to, co w sztuce można nazwać czysto duchową naturą, leży poza wąskimi granicami rzemiosła. Dlatego wy, nauczyciele sztuki, którzy tak dużo myślicie swoją wiedzą i umiejętnościami, bardzo uważajcie, aby nie narzucać wszystkim swoich nauk i zasad tyranicznie; bo w ten sposób można łatwo zmiażdżyć delikatne kwiaty, zniszczyć świątynię osobliwości, bez której człowiek nie może nic wielkiego.”
Caspar David Friedrich, Caspar David Friedrich w listach i wyznaniach (1984)
Nawiasem mówiąc, przedstawiony w tym artykule obraz Friedricha „Dwóch mężczyzn kontemplujących księżyc” ma Samuel Beckett podczas podróży przez Niemcy w 1936 roku do „Czekając na Godota“ zainspirowały.
Cieszę się również, że mogę polecić Becketta, głównie dlatego, że ma też dobre rady do zaoferowania. Z przyjemnością cytuję:
"Wszystkie stare. Nic więcej. Zawsze zmęczony. Kiedykolwiek zawiodło. Bez znaczenia. Spróbuj ponownie. Znowu ponieść porażkę. Lepiej zawieść”.
Samuel Beckett, Nohow On (1989: 77)
A skoro jestem w Samuel Beckett am, oto kolejny wiersz jego autorstwa z 1934 roku.
Gnom
Spędź lata na nauce marnowania
Samuel Beckett
Odwaga na lata tułaczki
Przez politycznie zmieniający się świat
Od głośności uczenia się