Zdjęcie główne: polska flaga
Oto mój post o Problemy praworządności w Polsce i na Węgrzech - jeszcze raz; Obawiam się, że nie będzie to ostatni post na ten temat.
Dużo się wydarzyło, zwłaszcza w Polsce, odkąd projekt został ukończony. Udało mi się wkomponować zamach rządu w kontrowersyjnej Izbie Dyscyplinarnej; jeden z podstawowych elementów polskiej reformy sądownictwa.
Nie uwzględniłem rozpadu koalicji rządzącej w Warszawie. PiS nadal jest u władzy. Co się teraz wydarzy, dopiero się okaże.
Nie uwzględniam już również tego wielbiciela Trumpa Tucker Carlson z ultrakonserwatywnej amerykańskiej stacji telewizyjnej Fox News niedawno wyprodukował swój program „Tucker Carlson Tonight” w Budapeszcie i robił to Viktor Orban pozwolono mówić szczegółowo.
Czyniąc to, Carlson wspiera plany Orbana, by stworzyć na Węgrzech coś w rodzaju ideologicznego centrum światowego ruchu konserwatywnego. Również nazwisko doradcy Trumpa Stephena Bannona jest wspomniany. The New York Times obszernie doniósł na ten temat pod nagłówkiem „Konserwatywni towarzysze podróży: Tucker Carlson wpada na Viktora Orbana“ (nytimes.com, 7.8.2021/XNUMX/XNUMX).
Fingering the EU - O naładowanej emocjonalnie polityce w Polsce i na Węgrzech
Każdy, kto chce się naprawdę denerwować na niektóre państwa członkowskie UE, które lubią tylko Brukselę, bo tam rozdają pieniądze, a inaczej przez wszystko inne, co definiuje Unię Europejską – europejskie wartości wolności, solidarności, sprawiedliwości, tolerancji i zasady prawa – grając w nos, polecam obszerny raport, który ukazał się w New York Times 3.11.2019 listopada XNUMX r.: „The Money Farmers: How Oligarchs and Populists Milk the EU for Millions” – „Die Geld-Bauern: How oligarchs a populiści doją miliony w UE”.
Raport, za który odpowiada trzech dziennikarzy i za którym pracowało pięciu kolegów z Londynu, Pragi, Brukseli, Budapesztu i Sofii, kreśli obraz dystrybucji i wykorzystania unijnych dotacji rolnych w Europie Wschodniej, który nie może być gorszy. Na Węgrzech system promuje nepotyzm, korupcję samoobsługową i ostatecznie podważa cele klimatyczne UE. Z regionu Fejer, z Viktor Orban Reporterzy New York Times donoszą o systemie mecenatu, który wzbogaca przyjaciół i rodzinę Orbana, chroni jego interesy polityczne i karze przeciwników.
Wstęp do raportu, który ma miejsce w mieście Csakvar, nie wróży dobrze: „W czasach komunizmu rolnicy pracowali na polach otaczających miasto na zachód od Budapesztu, zbierając pszenicę i kukurydzę dla rządu, który ukradł im ziemię. Dziś ich dzieci walczą o nowych pracodawców, którzy przywłaszczyli sobie kraj poprzez niejasne układy z węgierskim rządem. Opracowali nowy rodzaj systemu feudalnego, w którym ci, którzy się podporządkowują, otrzymują pracę, a buntownicy są karani. Okazuje się, że ci baronowie ziemscy są finansowani i wspierani przez Unię Europejską”. Dochodzenia NYT pochodzą z 2019 r. Czy i co zmieniło się od tego czasu w wyniku kontroli UE, nie będzie tutaj dalej analizowane. Dochodzę jednak do wniosku, że Węgry i Polska nie są szczególnie zainteresowane odpieraniem zarzutów o korupcję z powodu braku udziału obu krajów w Prokuraturze Europejskiej, która od czerwca br. . W raporcie na temat praworządności UE 2021, o którym będzie mowa później, czytamy m.in.: „Rząd Węgier nie może być wiarygodnym administratorem unijnych środków, dopóki problemy nie zostaną wyeliminowane” (sueddeutsche.de, 20.7.21.). XNUMX: „Komisja UE stawia Polsce ultimatum”). Opis podany przez ówczesnego premiera Węgier wydaje mi się nadal aktualny Viktor Orban: „Jako ikona skrajnej prawicy w Europie i ostry krytyk europejskich elit, Orbán cieszy się, że otrzymuje fundusze unijne”.
W innym miejscu raportu – i to ma dotrzeć do sedna tej narracji – wskazuje się na absurd, że te same niedemokratyczne siły, które zagrażają UE od wewnątrz, korzystają z funduszy z programu rolnego, który ma budować Europę. Mamy dziś w UE problem, który po części się pogorszył, ponieważ osoby odpowiedzialne w Radzie, Komisji i Parlamencie nie zareagowały na czas i wyraźnie na działania populistów, którzy grają na nosie UE. Tymczasem autokraci na Węgrzech iw Polsce stali się wzorami do naśladowania dla polityków w innych wschodnioeuropejskich państwach członkowskich UE.
Esencja Unii Europejskiej — art. 2 TUE
Wartości, na których opiera się Unia, to poszanowanie godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne dla wszystkich państw członkowskich w społeczeństwie charakteryzującym się pluralizmem, niedyskryminacją, tolerancją, sprawiedliwością, solidarnością i równością kobiet i mężczyzn.
Raport UE na temat praworządności 2021 – zwykli podejrzani…
20.7.21 lipca 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła Raport na temat praworządności XNUMX i – jak donosi Süddeutsche Zeitung – „wydała druzgocące świadectwo dla rządów w Polsce i na Węgrzech”. „Demokracja, praworządność i prawa podstawowe są podstawą wszystkiego, co składa się na Unię Europejską” – powiedział wiceprzewodniczący Komisji Vera Jourova podczas przedstawiania raportu. Komisarz ds. Sprawiedliwości Didier Reynders stwierdził, że „systematyczny” demontaż praworządności w Polsce i na Węgrzech jest kopiowany. Ponadto widzi zagrożenie dla spójności UE: „Prymat prawa europejskiego nie podlega negocjacjom, Europa à la carte nie może funkcjonować”. nieunikniony. (Cytaty z sueddeutsche.de, 20.7.2021: "Komisja UE stawia Polsce ultimatum").
W podsumowaniu części poświęconej krajom – tekst w języku angielskim publikowany jest w Internecie – ponownie krytykowana jest trwająca od dłuższego czasu reforma sądownictwa w Polsce. ETS wielokrotnie ogłaszał, że poszczególne części reformy są niezgodne z prawem UE. 15.7.2021 lipca 2018 r. ARD Tagesschau poinformował o kolejnym wyroku ETS, w którym nowo utworzona w 2019 r. izba dyscyplinarna jako organ nadzorczy nad wszystkimi polskimi sędziami została uznana za naruszenie prawa unijnego. Natomiast Komisja Europejska wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Polsce w październiku 20.7.2021 r. Jednak to się nie powiodło; nadal działała Izba Dyscyplinarna. Polski Trybunał Konstytucyjny nawet – wbrew orzeczeniu ETS – uznał, że nie trzeba tego przestrzegać. 16.8.2021 lipca 20.7.2021 r. Komisja Europejska postawiła rządowi polskiemu ultimatum: jeśli do XNUMX sierpnia XNUMX r. nie zadeklaruje, że „w pełni” wykona wyroki ETS w sprawie Izby Dyscyplinarnej (Komisja) do ETS, od Polski do żądania dziennych grzywien (sueddeutsche.de, XNUMX: "Komisja UE stawia Polsce ultimatum"). Raport ARD Tagesschau stawia pytanie o to, jak niezależne są nadal sądy w Polsce.
Ale Polska (i Węgry w innych sprawach) najwyraźniej postępują zgodnie z maksymą: atak jest najlepszą formą obrony. Złośliwość, szantaż, ataki polityczne, podwójne standardy – to komentarze węgierskich i polskich polityków rządowych do raportu na temat praworządności 2021. W Warszawie najwyraźniej zamierzają pójść o krok dalej w sporze o reformę sądownictwa: rząd ma orzeczenie w tej sprawie w polskim sądzie konstytucyjnym zwraca się z pytaniem, czy polska konstytucja ma pierwszeństwo przed prawem UE. Rozprawa ma się odbyć w sierpniu.
Deutsche Welle tak ocenia sytuację: „Według lektury rządu, polskiego Trybunału Konstytucyjnego, a ostatnio także prezesa Sądu Najwyższego, Małgorzata Manjowska, wyroki europejskie, które interweniują w polskim sądownictwie naruszają konstytucję kraju, a tym samym są nieskuteczne” (dw.com, 21.7.2021: Polska/Węgry: „Atak polityczny i szantaż”). Na portalu tagesschau.de sytuację ocenia się następująco: „Jeśli warszawski sąd będzie trzymał się swojej poprzedniej linii, krytycy prawicowo-nacjonalistycznego rządu obawiają się kroku w kierunku Polexitu – czyli wyjścia Polski z UE”. stary w takiej dyskusji Problem europejski: UE, zwlekając z wieloma problemami, po raz kolejny zajmuje się samą sobą.
Ale nagle nastąpił zaskakujący zwrot: 7.8.2021 sierpnia XNUMX roku Polska częściowo się poddała. Wicepremier Jarosław Kaczyński, mocarz stojący za polskim rządem, powiedział w wiadomościach, że kontrowersyjne ciało dyscyplinarne zostało rozwiązane. To, co stanie się z pozostałymi częściami polskiej reformy sądownictwa, przeciwko którym sprzeciwia się ETS, jest otwarte (sueddeutsche.de, 7.8.2021: „Polska chce zlikwidować kontrowersyjną izbę dyscyplinarną”). Kontrowersje wokół poważnie nadszarpniętej praworządności w Polsce bynajmniej się nie skończyły, ponieważ ultimatum Komisji odnosiło się do wszystkich orzeczeń ETS.
A Węgry?
Co się dzieje z innym członkiem UE, który otrzymał zły raport w raporcie na temat praworządności z 2021 r.? Gdyby Węgry nie były już członkiem Unii Europejskiej, nie miałyby obecnie szans w procesie akcesyjnym. Problematyczne obszary Węgier opisano w części raportu UE dotyczącej kraju: brak niezależności sądów; należy rozszerzyć kompetencje Rady Sprawiedliwości. Na wyższych szczeblach administracyjnych nadal istnieje niebezpieczeństwo nepotyzmu; nadal istnieje ryzyko związane z istniejącymi powiązaniami między biznesem a polityką. „Pluralizm mediów wciąż jest zagrożony. Istnieją obawy o niezależność i skuteczność regulatora mediów”. Wspomina się o niedawnej decyzji o cofnięciu koncesji na nadawanie niezależnemu nadawcy „Klubradio”. To, co rząd węgierski robi społeczeństwu obywatelskiemu, jest wręcz oburzające, ponieważ aktywne i zróżnicowane społeczeństwo obywatelskie jest siłą napędową społeczeństwa. „Wciąż wywierana jest presja na organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które krytykują rząd”. Viktor Orban spotkały się z aplauzem Moskwy i Pekinu, bo to daje tamtejszym autokratom powody do znużonego uśmiechu, gdy np. UE w Chinach protestuje przeciwko „ograniczeniu swobód obywatelskich i stłumieniu opozycji w Hongkongu”. Swoją polityką Węgry i Polska podważają wiarygodność UE.
Orban oraz jego doradcy i zwolennicy również polegają na ataku jako najlepszej formie obrony. Minister Sprawiedliwości Judyta Varga opisał raport dotyczący praworządności jako „stronniczy, politycznie umotywowany i faktycznie pozbawiony jakości". Raport był „bezwarunkową reprodukcją opinii negatywnie nastawionych organizacji pozarządowych wobec naszej ojczyzny" i „sposobem szantażowania Węgier" (cyt. za: dw.com, 21.7.2021 lipca XNUMX: Polska/Węgry: „Atak polityczny i szantaż”).
Minister Sprawiedliwości użył metafory, której głębsze znaczenie łatwo przeoczyć. Ich znaczenie dla współczesnej węgierskiej polityki staje się jasne, gdy weźmie się pod uwagę podobne wypowiedzi czołowych węgierskich polityków. Judyta Varga mówił o organizacjach pozarządowych o negatywnym stosunku do „naszej ojczyzny”; to znaczy „nasza ojczyzna” musi być chroniona i broniona przed takimi postawami – także w odniesieniu do Brukseli, co odzwierciedla opinie tych grup „bez zastrzeżeń”. Jednak obecnie na Węgrzech nie są akceptowane żadne krytyczne wypowiedzi na temat „naszej ojczyzny”; dlatego rząd w Budapeszcie przekonuje, że krytyczne, „negatywnie nastawione” organizacje pozarządowe muszą być poddane presji.
Prawicowy ekstremistyczny populizm – dygresja na naładowaną emocjonalnie polityką
15.12.2020 grudnia XNUMX r. węgierski parlament głosami większości rządowej przyjął poprawkę do konstytucji, która dodatkowo ogranicza prawa mniejszości seksualnych. „Ojciec jest mężczyzną, matka jest kobietą” m.in. W przyszłości adopcja dziecka przez pary tej samej płci będzie zatem wykluczona. Płeć dziecka ustalana jest przy urodzeniu i nie może być później zmieniona. W szkołach i przedszkolach treści nauczania, które są bezwyznaniowe lub przedstawiają mniejszości seksualne w pozytywny sposób, są zagrożone karą. Innymi słowy: w przyszłości nie będzie już węgierskich gazet donoszących o tym, jak dwie lesbijki z miłością opiekują się dziećmi, które przywiozły ze sobą.
Raport Süddeutsche Zeitung na temat nowelizacji konstytucji cytuje zdanie, które wyjaśnia model tych rygorystycznych interwencji państwa w prywatność ludzi: „Węgry chronią prawo dzieci do ich tożsamości płciowej w chwili urodzenia i gwarantują wychowanie zgodnie z systemem wartości, w którym tożsamość konstytucyjna i Chrześcijańska kultura Węgier jest oparta” (sueddeutsche.de, 16.12.2020: „Węgry zabraniają adopcji homoseksualnej”). ETS prawdopodobnie zajmie się tą zmianą konstytucji w dającej się przewidzieć przyszłości, jeśli osoby, których to dotyczy, powołują się na Art. 21 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej i skarżą się na ograniczenie ich praw.
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej – art. 21 Niedyskryminacja
(1) Dyskryminacja ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub ideologię, poglądy polityczne lub inne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną są zakazane.
(2) ...
Dalsze wypowiedzi na temat pomysłów Orbana na nowe Węgry można znaleźć w Wikipedii; słowo kluczowe Viktor Orban (ur. 1943); Na dzień 27.7.2021.
Opisuje między innymi wzrost Orbána w polityce przed upadkiem komunizmu, poczynając od prezydentury Ligi Młodzieży Komunistycznej na Węgrzech. Był wtedy członkiem zespołu kierowniczego tego, co pierwotnie uważano za liberalną, dzisiejszą partię rządzącą Fidesz; od 1992 do 2000 jeden z wiceprzewodniczących Międzynarodówki Liberalnej, a od 2002 jeden z wiceprzewodniczących Europejskiej Partii Ludowej (EPP), do której należą również CDU i CSU. I wreszcie ikona europejskich nacjonalistów i prawicowych ekstremistów. W poprzednich latach Orbán był częstym gościem na rekolekcjach parlamentarnych CSU w Wildbad-Kreuth i Seeon. Po tym, jak Fidesz opuścił grupę EPL w Parlamencie Europejskim, w przyszłości nie powinno się już ogłaszać takich zaproszeń.
„Nowe państwo, które chcemy zbudować na Węgrzech nie jest państwem liberalnym, ale nieliberalnym” – powiedział Orban w 2014 roku. nie jest centralnym elementem tej organizacji państwowej. Jako cel nowego państwa może to oznaczać tylko, że zagrożone są wolności obywatelskie, nawet jeśli prawa innych nie zostaną naruszone – wolności obywatelskie mogą być ograniczone ze względów państwowych i ideologicznych.
Nowa konstytucja, która weszła w życie 1.1.2012 stycznia 2020 r. (zmieniona w XNUMX r.) zawiera następujące zasady: Odniesienie do Boga, korony węgierskiej (Korony Stefana) oraz pojęć ojczyzny, chrześcijaństwa, rodziny, zaufania, wiary, miłość i duma narodowa. Przykład podany na Wikipedii pokazuje, jak te zasady zostały oddane w konkretne prawo:
W 2012 roku rząd Orbána uchwalił węgierskie prawo kościelne, wymagające uznania wspólnot religijnych przez parlament. ETS orzekł w 2014 r., że prawo narusza Europejską Konwencję Praw Człowieka oraz wolność religii i zgromadzeń, ponieważ państwo rezygnuje z neutralnego stanowiska. Rząd oświadczył, że chce podjąć działania przeciwko „rozprzestrzenianiu” religii i niewłaściwemu pozyskiwaniu funduszy państwowych.
Powszechnie znana jest nieugięta polityka węgierskiego rządu w zakresie uchodźców i azylu. Powiedział w lipcu 2018 r Viktor Orban „W Europie zachodzi zmiana populacji. Częściowo po to, aby spekulanci, tacy jak sam Soros, mogli zarobić duże pieniądze. Chcą zniszczyć Europę, bo oczekują od niej dużych zysków. Z drugiej strony mają też motywy ideologiczne. Wierzą w wielokulturową Europę, nie lubią chrześcijańskiej Europy, nie lubią chrześcijańskich tradycji Europy i nie lubią chrześcijan”. To wyjaśnia: Orban czuje się wezwany do obrony chrześcijańskiego Zachodu przed uchodźcami, przeciwko nieznajomym. Ale w czyim imieniu to robi? Dlatego to, co powiedział o islamie w maju 2015 roku, brzmi sprzecznie: „Nie podzielamy punktu widzenia europejskich prawicowych ekstremistów. Są przeciwko islamowi. Wcale nie. Jesteśmy przeciwni imigracji. Są kraje, które podjęły to ryzyko. Nie zaakceptowaliśmy tego i nie zamierzamy tego robić w przyszłości. Szanujemy, że Francja czy Niemcy poszły inną drogą, ale mamy też prawo do szacunku. Nie chcemy społeczeństwa wielokulturowego”. Zwykłe „tak, ale-stwierdzenia” populistów. Mógłby to wszystko powiedzieć krócej: muzułmanie są wspaniali, ale nie, gdy przyjeżdżają na Węgry.
Jeśli porówna się europejski katalog wartości art. Art. 2 TUE zawiera wszystkie pojęcia, które zwykle występują w tekstach konstytucyjnych: godność człowieka, wolność, demokracja, rządy prawa i inne. Niektóre z węgierskich zasad poruszają się na zupełnie innym poziomie pojęciowym: Lojalność, wiara, miłość i duma narodowa są trudne do prawnego zdefiniowania, ponieważ każdy ma inne wyobrażenia na temat treści.
Pierwsze credo w węgierskiej konstytucji z 25.4.2011 kwietnia 1000 roku brzmi: „Jesteśmy dumni, że nasz król, święty Stefan I, zbudował państwo węgierskie na solidnych fundamentach tysiąc lat temu i uczynił naszą ojczyznę częścią chrześcijańskiej Europy. niewątpliwie wielka postać w historii Węgier. W latach 1038 - 2 był pierwszym królem Królestwa Węgier. Jest narodowym świętym kraju; Korona św. Stefana wieńczy obecny herb narodowy Węgier. Historycy mogą dyskutować o linii powiązań z chrześcijańską Europą. Patrioci konstytucyjni mogą wiele zrobić z terminologią z Art. XNUMX TUE, ale niewiele z niektórymi węgierskimi zasadami.
Węgierski rząd śmiało deklaruje, że chce bronić kultury i tradycji kraju (a także chrześcijańskiego Zachodu). Ale kto decyduje, co to właściwie oznacza? Kto i co jest częścią tej kultury i tradycji, a kto lub co nie jest? A co się dzieje, gdy kultura i tradycje ewoluują i zmieniają się, jak w każdym żyjącym społeczeństwie? Co się stanie, jeśli czas minie poza obecne warunki? I niewątpliwie doświadczenie to nie jest nowe: kultura i tradycje mogą być zawłaszczone i naładowane emocjonalnie i biada, gdy lojalność, wiara, miłość i duma narodowa są używane przeciwko „innym”, przeciwko tym, którzy nie powinni należeć.
Francuzi i Amerykanie również kochają krzepiący patriotyzm. Swojej miłości do ojczyzny i czci dla flagi zapisali jednak nie w konstytucji, w której są zapisane przede wszystkim podstawy państwa i prawa, ale raczej w hymnach narodowych, w Marsylii i w „Gwieździe”. Spangled Banner, który śpiewają z godnym zapałem przy wielu okazjach
Terminy zawarte we wstępnym zobowiązaniu do węgierskiej konstytucji są trudne do zrozumienia, ponieważ nie pochodzą z języka prawniczego. Podobnie jak w Traktacie o Unii Europejskiej (EUV), niemiecka Ustawa Zasadnicza nie zawiera takich pojęć, które przemawiają do serca. Wpisanie ich do węgierskiej konstytucji, która weszła w życie w 2012 roku, pokazuje, że tamtejsi politycy chcą świadomie i językowo dystansować się od norm Unii Europejskiej. Będzie tak długo, jak Viktor Orban i jego partia Fidesz rządzi tam, zawsze są spory o prawo i rządy prawa. W interesie swojej wiarygodności, UE nie może unikać tych sporów.
Podrozdziały: Czy ludzie w Europie Wschodniej zachowują się inaczej?
Kiedy Węgry i Polska przystąpiły do Unii Europejskiej w 2004 roku, spełniły wszystkie wymagania. W referendum na Węgrzech, przy udziale 45,6% uprawnionych do głosowania, za akcesją zagłosowało 83,6%. W Polsce w głosowaniu wzięło udział 58,8 proc.; 77,4 proc. głosowało za przystąpieniem do UE (źródło: Wikipedia). Oba kraje znacząco przyczyniły się do rozpadu i ostatecznego końca systemu komunistycznego w stylu sowieckim. Na Węgrzech żelazna kurtyna po raz pierwszy stała się przepuszczalna, a inne satelity nie były już w stanie wypełnić luk. W Polsce związek zawodowy „Solidarnosz” wytrzymał silną presję ze strony rządzących. Solidarnosz istnieje do dziś, ale związek jest teraz mocno powiązany z nacjonalistyczną partią rządzącą PiS.
Lech Walesa, który kierował strajkiem w Gdańsku, który w istotny sposób przyczynił się do upadku systemu, powiedział o dzisiejszym związku zawodowym Solidarnosz: „Jest zupełnie inny niż wtedy, nie powinno się już pozwalać na używanie tej samej nazwy. Nic mnie nie łączy z dzisiejszym Solidarnoszem. Mamy zupełnie inne cele i interesy”. W raporcie „New York Timesa” zauważono, że – zamiast walczyć o wolność – Solidarność działa dziś aktywnie u boku rządu przeciwko gejom, lesbijkom i wszystkim innym, którzy mają jeszcze wolność. szacunek dla opinii narodu polskiego i jego tradycji.
Z Jarosław Kaczyński, siłacz w dzisiejszej Polsce i jego brat bliźniak Lecha Kaczyńskiego, który zginął w katastrofie lotniczej w 2010 roku, nie myśli zbyt wiele o Wałęsie: „Byli pomniejszymi działaczami”, cytuje go New York Times. Jarosław Kaczyński nie został nawet aresztowany po ogłoszeniu przez komunistów stanu wojennego w 1981 roku. Niechęć jest wzajemna. Rządząca partia PiS opisuje Wałęsę jako zdrajcę, ponieważ negocjował pokojowe przekazanie władzy z komunistami w 1989 roku (informacje i cytaty z nytimes.com, 28.7.2021: „Polacy walczą o ikonę swojej przeszłości, z okiem na Przyszłość”) .
Ale czy nie jest paradoksalne i prawie bezsensowne, że Polska i Węgry, ze wszystkich ludzi, którzy obalili komunistyczną dyktaturę, wynieśli później do władzy polityków nacjonalistycznych i autokratycznych? Choć cieszą się z dotacji z UE, nie myślą zbyt wiele o państwie i fundamencie społeczno-politycznym, istocie UE. Przyczyny i tło tego odwrócenia nie mogą być tutaj szczegółowo przedstawione. Nie tylko w Polsce i na Węgrzech, ale także w innych częściach Europy Wschodniej, a także w byłej NRD były oczekiwania, nadzieje i marzenia, które się nie spełniły. Po 1989 roku nastał czas rozmów, wewnętrznych urazów i frustracji, jakie zadawali sobie "Ossis" i "Wessis". Chociaż nastąpiły gwałtowne zmiany, często nie były one takie, jakich oczekiwali ludzie.
W latach po zjednoczeniu stosunkowo często przebywałem we Frankfurcie nad Odrą, partnerskim mieście Heilbronn. Powstał rytuał: za każdym razem, gdy odwiedzam kawiarnię na ostatnim piętrze Oderturmu i obserwuję, jak zmienia się miasto. Zamknięto puste działki, budynki i dachy stały się bardziej kolorowe, zabudowa miejska była w pełnym rozkwicie i promieniowała życiem. Ale wiedziałem ze spotkań i rozmów, że ludzie tam mieszkają - prawdopodobnie wielu ludzi - którzy patrzyli w przyszłość z mieszanymi uczuciami. W rozmowie zgodziliśmy się, że z przewrotami materialnymi w byłej NRD łatwiej sobie poradzić niż w Polsce, Czechach, Rumunii, Bułgarii czy na Węgrzech ze względu na napływ pieniędzy z Republiki Federalnej. Osobiste zerwania i rozczarowania sięgały tam znacznie głębiej niż w nowych krajach związkowych.
W tym samym czasie na Zachodzie trwał przewrót gospodarczy, który miał istotny wpływ na rozwój sytuacji w Europie Wschodniej. Ronald Reagan w USA i Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii ogłosiło nowe credo, że państwo nie jest rozwiązaniem, ale problemem. „Rynek” miał to naprawić, po prostu trzeba było pozwolić mu działać w nieskończoność. Wraz z upadkiem amerykańskiego banku Lehman Brothers w 2008 roku i wynikającym z niego kryzysem finansowym i gospodarczym to credo zostało poważnie zniszczone. Wszystko to całkowicie zaskoczyło mieszkańców Europy Wschodniej i byli głęboko rozczarowani tym, co „rynek” im zrobił. Lata po zjednoczeniu to nie tylko rozkwit ekspansji gospodarczej, ale także rozkwit populistów i głosicieli prostych rozwiązań – ich czas jeszcze się nie skończył.
Na Zachodzie dyskutowano i nadal dyskutuje się, czy i dlaczego ludzie w Europie Wschodniej zaznaczają inaczej? historyk Ilko Sascha Kowalczuk W rozdziale 5 swojej książki „The Takeover – How East Germany Became Part of the Federal Republic” (Verlag CH Beck, 2019) analizuje pytanie „Kim są Niemcy z NRD?” „–- wskazuje, w jakim kierunku będzie argumentował:
„Niemcy Wschodnie są… nie tylko zróżnicowani i często przeciwstawnie ukształtowani przez doświadczenia do 1989 roku czy rewolucji. Wydarzenia, doświadczenia i warunki życia od tamtego czasu były równie decydujące”. To ogólne stwierdzenie można z pewnością odnieść również do „Europejczyków wschodnich”. Ludzie nie tylko przywieźli ze sobą swoje odciski z czasów przed zjednoczeniem - my, "Wessis", mieszkańcy Europy Zachodniej, pomogliśmy także później ukształtować odciski. W ostatnim rozdziale książki Kowalczuka wypracowane jest to współkształtowanie, a tym samym współodpowiedzialność Zachodu za wydarzenia w NRD – a na pewno także w Europie Wschodniej. Dwa cytaty z rozdziału „Niemcy Wschodnie jako laboratorium globalizacji”:
Odwołuje się do stwierdzeń, które: Ralf Dahrendorf ponad dwadzieścia lat temu z myślą o globalizacji. Globalizacja i jej społeczne konsekwencje „zachęcają raczej do konstytucji autorytarnych niż demokratycznych”. Te „ale mogą trwać; nie są ani tak katastrofalne, ani tak niepewne jak dyktatury totalitarne. Wiek autorytaryzmu wcale nie jest najbardziej nieprawdopodobną prognozą na XXI wiek”.
Prawicowy populizm mógł zacząć od zupełnie innego początku (niż populizm lewicowy) na podstawie zasad narodowych i etnicznych. Ponieważ prawicowi populiści celowo opierali się na nierozwiązanych tradycjach nacjonalizmu, antysemityzmu i rasizmu w Niemczech i Europie. Zabrali Niemców Wschodnich „tam, gdzie się zatrzymali”.
Kowalczuk ustanowił to przede wszystkim z myślą o NRD; ale promowanie prawicowego populizmu w wyniku globalizacji prawdopodobnie dotyczyło innych państw Europy Wschodniej równie lub podobnie. Ludzie byli różnie kształtowani przez swoje doświadczenia przed i po zjednoczeniu.
Czy te naukowe opisy przyczyn prawicowego populizmu zwalniają mieszkańców Europy Wschodniej z odpowiedzialności za te niebezpieczne w międzyczasie wydarzenia? Chyba nie do końca. Że wyborcy w Polsce Jarosław Kaczyński i na Węgrzech Viktor Orban wybrani do władzy nie mogą być obwiniani bez zastrzeżeń. Amerykanie mają Donald Trump wybrał swojego prezydenta, ze wszystkimi konsekwencjami i niebezpieczeństwami, które stały się wystarczająco jasne po czterech latach. Jednak odpowiedzialność odpowiedzialnych obywateli jest wymagana najpóźniej przy ocenie wyników nowo wybranych władców. Amerykanie ponownie przejęli władzę od Trumpa. Nie wiadomo, co wydarzy się w następnych wyborach w Polsce i na Węgrzech. To, co UE może zrobić ze swoimi prawnymi i innymi możliwościami, wciąż pozostaje do omówienia. Ale także o tym, co społeczeństwo obywatelskie i media – jeśli nie zostaną dostosowane – mogą i muszą zrobić, aby skłonić elektorat w Europie Wschodniej do myślenia.
Co robić?
Od czasu starć latem i jesienią 2020 r., kiedy Węgry i Polska podjęły kroki w celu zablokowania wejścia w życie unijnego programu odbudowy „Next Generation EU”, w prasie i telewizji wzrosło doniesienie o tym, w jakim stopniu część UE państwa członkowskie – wbrew zobowiązaniom podjętym po wejściu do UE – dryfują w struktury autokratyczne. Szczególnie zagrożone są dwa kraje rządzone przez prawicowy nacjonalizm Polska i Węgry, które swoją blokadą próbowały obalić unijny mechanizm praworządności.
Po wielu sporach wynegocjowano kompromis pod przewodnictwem niemieckiej prezydencji Rady, a pierwotny mechanizm praworządności został uzupełniony kilkoma dodatkowymi deklaracjami. Moim zdaniem pytaniem otwartym, jak te dodatki faktycznie wpłyną na przyszły spór. UE obiecała m.in. w jednej z deklaracji, że nie będzie ingerować w „tożsamość narodową” państw członkowskich. Ale jak definiuje się tę „tożsamość narodową” w omawianym przypadku? Przede wszystkim Węgry i Polska zyskały na czasie, ponieważ kompromis przewiduje m.in., że ETS powinien poczekać na ocenę mechanizmu praworządności. Dlatego prawdopodobnie upłynie dużo czasu, zanim cięcie środków zostanie faktycznie wdrożone w oparciu o mechanizm praworządności. (Szczegóły na temat kompromisu zob. Frankfurter Rundschau – fr.de, 4.12.2020 grudnia XNUMX r.: „Pakiet pomocy UE Corona: Węgry i Polska zgadzają się na kompromis – fundusze mogą płynąć”).
może sam? Viktor Orban poczuć się jak zwycięzca po tym kompromisie? Może u siebie na Węgrzech u swoich podstaw, ale na pewno nie na poziomie europejskim. Tutaj absolutnie ugruntował swoją reputację awanturnika i obstrukcji. Czyniąc to, na dłuższą metę wyrządził szkodę reputacji swojego kraju. Cień Orbana pada na gości z Węgier z innych krajów UE.
Może to potrwać dłużej, ale miarowo kapie kamień i niektórzy wyborcy Fideszu dostrzegą sprzeczności w wypowiedziach węgierskiego premiera. Na tagesschau.de podsumowano to w dwóch krótkich zdaniach: „Orban podtrzymuje przerażający obraz brukselskiego superpaństwa, które ma zostać narzucone Węgrom. Kraj ten jest jednym z krajów europejskich, które szczególnie korzystają z unijnych pieniędzy” (tagesschau.de, 7.7.2021: „Przekazanie czeku musi poczekać”). Należy się jednak obawiać, że Viktor Orban a niektórzy politycy z polskiego PiS nie będą już europejskimi demokratami. Równowaga w Unii Europejskiej zmieni się ponownie dopiero wtedy, gdy prawicowi populiści zostaną odrzuceni przez swoich rodaków. Nie może to jednak oznaczać, że walka o praworządność i europejskie wartości może do tego czasu spocząć. Istnieje wiele podejść prawnych i innych.
Zgodnie z art. 17 TUE Komisja monitoruje stosowanie prawa unijnego pod kontrolą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jest strażniczką traktatów, a przede wszystkim wartości europejskich w myśl art. 2 TUE. W świetle wieloletnich sporów z Polską o reformę sądownictwa nie jest to satysfakcjonujące zadanie. Polska po prostu zignorowała szereg orzeczeń ETS. Ale czasami wydaje się, że znaki i cuda wciąż się zdarzają. Udostępniono dnia 7.8.2021/XNUMX/XNUMX Jarosław Kacziński, prezes partii rządzącej PiS z tym, że Polska chciała TSUE w połowie lipca d. J. o wykonanie wyroku i zniesienie kontrowersyjnej Izby Dyscyplinarnej. Izba ta, kluczowa część reformy sądownictwa w Polsce, ma uprawnienia do odwołania każdego sędziego lub prokuratora. Co stanie się z innymi częściami reformy sądownictwa, którą ETS uznał za naruszającą prawo UE, dopiero się okaże.
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że art. 7 TUE zapewnia doskonałą ochronę wartości wymienionych w art. 2. Zgodnie z art. 7, Rada Europejska może stwierdzić, że kraj członkowski poważnie i uporczywie narusza te wartości, a dla tego kraju pewne prawa – aż do prawa głosu w Radzie – zawiesić. Ale bliższe spojrzenie pokazuje, że ta możliwość na podstawie art. 7 ust. 2 jest w rzeczywistości tępym mieczem. Określenie sankcji wobec państwa członkowskiego musi być jednomyślne. Polska i Węgry, priorytetowe aspiranty, już zobowiązały się, że zapobiegną śmierci któregokolwiek z nich.
Ochrona wartości europejskich na podstawie traktatu lizbońskiego to długie, przeciągające się przedsięwzięcie, które ostatecznie niewiele może przynieść. Niemniej jednak organy odpowiedzialne za ochronę wartości, przede wszystkim Parlament, muszą cierpliwie pracować na tym torze. Grupa EPL w parlamencie może teraz również stać się jasna po odejściu partii Fidesz Orbana. Rządy, które bardzo wysoko oceniają dotacje z Brukseli, ale niewiele o wartościach UE, nie mogą sprawiać wrażenia, że UE może zostać pokonana.
Wydaje mi się, że skuteczna ochrona przed naruszeniami umów odbywa się za pośrednictwem europejskiej sfery publicznej. Dlatego ważne jest, aby media stale informowały o tym, co dzieje się, zarówno dobre, jak i złe, w poszczególnych państwach członkowskich. Na przykład rolnicy w Europie powinni wiedzieć, w jaki sposób Węgry Orbana znalazły sposoby na wykorzystanie pieniędzy z Brukseli do nagradzania swoich „lojalnych”. W cytowanym powyżej raporcie New York Times z 3.11.2019 listopada XNUMX r. Józef Angyan, cytuje były współpracownik rządu Orbana: „To jest system absolutnie skorumpowany” wśród najbogatszych ludzi w kraju. „Ci, którzy kontrolują kraj, dostają miliony od UE” (nytimes, 3.11.2019: „The Money Farmers: How Oligarchs and Populists Milk the EU for Millions”).
Jeśli chodzi o raport UE na temat praworządności 2021, który również już był cytowany, nagłówek w głosie Heilbronn z 21.7.2021 lipca 15.6.2021 – wydrukowany pod zdjęciem Viktora Orbana – brzmi „Dewastujący bilans”. Ustawa została uchwalona w węgierskim parlamencie 15.6.2021 czerwca XNUMX r. głosami partii Fidesz i prawicowej partii Jobbik, która podobno ma chronić dzieci i młodzież, ale w rzeczywistości prawa homoseksualistów i młodzieży transpłciowej zostały ograniczone. Nagłówek w Süddeutsche Zeitung brzmi: „Węgierski parlament głosuje za prawem wrogim LGBTQ” (sueddeutsche.de, XNUMX). Kolejny nagłówek przytacza wypowiedź Przewodniczącego Komisji”. Ursuli von der Leyen: „To węgierskie prawo jest hańbą” (sueddeutsche.de, 23.6.2021). The New York Times napisał nagłówek: „Na Węgrzech ogarnięta walka społeczność LGBTQ wychodzi na ulice” (nytimes.com, 24.7.2021). Najwyraźniej Orban spekulował na temat tego prawa i dźgnął gniazdo szerszeni. Zastanowi się teraz, czy rzeczywiście pozwoli Węgrom zagłosować nad tą ustawą w referendum, jak zapowiadano. Prowadzona przez państwo kampania wyborcza przeciwko mniejszości może sprawić, że stanie się on „bohaterem” w swojej bazie, ale taka akcja jeszcze bardziej zaszkodzi reputacji Węgier w Europie i poza nią. Z adnotacjami w Süddeutsche Zeitung Mateusz Kolb w związku z reakcjami Rady Europejskiej: „Wreszcie mówimy otwarcie” (sueddeutsche.de, 25.6.2021).
Wszystkie te nagłówki i raporty mogą nie mieć żadnego wpływu na poziom prawny. Ale są konieczne i ważne. Nie będą miały bezpośredniego wpływu na Węgry, gdzie większość mediów jest podporządkowana lub kontrolowana, ale dobrze poinformowani Europejczycy spoza Węgier będą zadawać odwiedzającym stamtąd – a także z Polski – krytyczne pytania: co się dzieje w twoim kraje ? Dlaczego tańczysz nam na nosie i nadal bierzesz pieniądze z Brukseli, które tam płacą inni? A niektórzy z Węgier i Polski wrócą do domu z tymi krytycznymi pytaniami w uszach: Co się dzieje w naszym kraju? Nawet autokraci nie rządzą wiecznie. Kolejne wybory parlamentarne na Węgrzech odbędą się w 2022 roku, a w Polsce w 2023 roku.
